چهل حدیث نماز

نویسنده: محمود شریفى

کتاب: چهل حدیث نماز

مقدمه

براى مقدمه چهل حدیث نماز سخنى کاملتر و عمیق تر و جالبتر از مطالبى که در ابتداء باب نماز توضیح المسائل حضرت امام خمینى رضوان الله تعالى علیه بنیانگذار جمهورى اسلامى ایران آمده بود به نظر نرسید لذا آن را برگزیدیم به امید آنکه همه عاشقان اهل بیت (ع) و آن عارف بزرگوار از کلمات درربار آنان توشه اى فراوان بردارند.

نماز مهمترین اعمال دینى است که اگر قبول درگاه خداوند عالم شود، عبادتهاى دیگر هم قبول مى شود و اگر پذیرفته نشود اعمال دیگر هم قبول نمى شود. و همان طور که اگر انسان شبانه روزى پنج نوبت در نهر آبى شستشو کند، چرک در بدنش نمى ماند نمازهاى پنجگانه هم انسان را از گناهان پاک مى کند. و سزاوار است که انسان نماز را در اول وقت بخواند و کسى که نماز را پست و سبک شمارد. مانند کسى است که نماز نمى خواند، پیغمبر اکرم صلى الله علیه و آله و سلم فرمود: کسى که به نماز اهمیت ندهد و آن را سبک شمارد سزاوار عذاب آخرت است . روزى حضرت در مسجد تشریف داشتند مردى وارد و مشغول نماز شد و رکوع و سجودش را کاملا به جاى نیاورد، حضرت فرمودند: اگر این مرد در حالى که نمازش این طور است از دنیا برود، به دین من از دنیا نرفته است. پس انسان باید مواظب باشد که با عجله و شتابزدگى نماز نخواند و در حال نماز به یاد خدا و با خضوع و خشوع و وقار باشد، و متوجه باشد که با چه کسى سخن مى گوید و خود را در مقابل عظمت و بزرگى خداوند عالم بسیار پست و ناچیز ببیند و اگر انسان در موقع نماز کاملا به این مطلب توجه کند، از خود بى خبر مى شود، چنانکه در حال نماز تیر را از پاى مبارک امیرالمؤمنین علیه السلام بیرون کشیدند و آن حضرت متوجه نشدند. و نیز باید نمازگزار توبه و استغفار نماید و گناهانى که مانع قبول شدن نماز است، مانند حسد، کبر، غیبت، خوردن حرام، آشامیدن مسکرات و ندادن خمس و زکات بلکه هر معصیتى را ترک کند. و همچنین سزاوار است کارهایى که ثواب نماز را کم مى کند و به جا نیاورد، مثلا در حال خواب آلودگى و خوددارى از بول به نماز نایستد، و در موقع نماز به آسمان نگاه نکند و نیز کارهایى که ثواب نماز را زیاد مى کند به جا آورد، مثلا انگشترى عقیق به دست کند و لباس پاکیزه بپوشد و شانه و مسواک کند و خود را خوشبو نماید.» (1) .

مقدمه را با نقل حدیث زیبایى (2) از پیامبر گرامى صلى الله علیه و آله و سلم به پایان مى بریم:

پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله فرمود:

امت من چهار گروه هستند:

1 ـ گروهى نماز مى خوانند، ولى در نمازشان سهل انگارند «ویل» براى آنهاست، و «ویل» نام یکى از طبقات زیرین جهنم است، خداوند فرمود: (فویل للمصلین الذینهم عن صلاتهم ساهون) ماعون 4 و 5

پس «ویل» براى نمازگزاران است، آنهایى که در نمازشان سهل انگارند.

2 ـ گروهى گاهى نماز مى خوانند و گاهى نمى خوانند، پس «غى» مال آنهاست، و «غى» نام یکى از طبقات پایین جهنم است. خداوند متعال فرمود: (فخلف من بعدهم خلف اضاعوا الصلوة و اتبعوا الشهوات فسوف یلقون غیا) .

سپس جانشین آن مردم خداپرست قومى شدند که نماز را ضایع کرده و از شهوات پیروى کردند، و اینها به زودى در «غى» افکنده خواهند شد.

3 ـ گروهى هیچ وقت نماز نمى خوانند، «سقر» براى آنهاست، «سقر» هم نام یکى از طبقات زیرین جهنم است که خداوند متعال فرمود: (ما سلککم فى سقر قالوا لم نک من المصلین) مدثر .42

(اهل بهشت از اهل جهنم سئوال مى کنند) چه چیزى شما را به «سقر» کشاند؟ در جواب مى گویند : ما از نمازگزاران نبودیم.

4 ـ گروهى همیشه نماز مى خوانند، و در نمازشان خشوع دارند. خداوند متعال فرمود: (قد افلح المؤمنون الذین هم فى صلاتهم خاشعون)

مؤمنون.1 و .2

مؤمنان رستگار شدند، آنهایى که در نمازشان با خشوع هستند. (3)

امیدواریم خداوند متعال همه ما را از گروه چهارم قرار دهد.

و اقم الصلاة ان الصلوة تنهى عن الفحشاء و المنکر و لذکر الله اکبر.

(عنکبوت، 45)

نماز را بپادار، که نماز انسان را از هر کار زشت و منکر باز مى دارد و یاد خدا بزرگتر است.

فصل اول: جایگاه نماز در اسلام

حدیث اول اهمیت نماز

قال رسول الله صلى الله علیه و آله:

اول ما افترض الله على امتى الصلوات الخمس، و اول ما یرفع من اعمالهم الصلوات الخمس، و اول ما یسألون عنه الصلوات الخمس.

پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله فرمود:

نخستین چیزى که خداوند بر امت من واجب کرد نمازهاى پنجگانه است، و نخستین عملى که از آنان بالا برده مى شود، و از آنان سؤال مى شود همان نماز است.

کنز العمال، ج 7، ح 18859

حدیث دوم نماز و پایه هاى دین

عن ابى جعفر علیه السلام قال:

بنى الاسلام على خمسة اشیاء:

على الصلاة، و الزکوة و الحج و الصوم و الولایة.

امام باقر علیه السلام فرمود:

اسلام بر پنج چیز بنا شده است:

نماز، زکات، حج، روزه و ولایت اهل بیت علیهم السلام.

بحار، ج 82، ص .234

حدیث سوم مثل نماز

عن ابى جعفر علیه السلام قال:

الصلاة عمود الدین، مثلها کمثل عمود الفسطاط اذا ثبت العمود ثبتت الاوتاد الاطناب، و اذا مال العمود و انکسر لم یثبت وتد و لا طنب.

امام باقر علیه السلام فرمود:

نماز ستون دین است، مثل آن همانند ستون خیمه است که وقتى استوار باشد میخها و طنابها پا برجاست، و هرگاه ستون آن کج و شکسته شود هیچکدام از آنها استوار نمى مانند.

بحار، ج 82، ص 218

حدیث چهارم نماز موجب رستگارى

قال رسول الله صلى الله علیه و آله:

خمس صلوات من حافظ علیهن کانت له نورا و برهانا و نجاة یوم القیامة.

رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود:

کسى که بر نمازهاى پنجگانه محافظت و مراقبت نماید این نمازها براى او در قیامت، نور و وسیله نجات او خواهد بود.

کنز العمال، ج 7، حدیث 18862

حدیث پنجم نماز و نورانیت قلب

قال رسول الله صلى الله علیه و آله:

صلاة الرجل نور فى قلبه فمن شاء منکم فلینور قلبه.

رسول اکرم صلى الله علیه و آله فرمود:

نماز هر کس، نورى در دل اوست، پس هر کس خواست، قلبش را نورانى کند.

کنز العمال، ج 7، حدیث 18973

حدیث ششم نماز ملاک قبولى اعمال

قال الصادق علیه السلام:

اول ما یحاسب به العبد الصلاة، فان قبلت قبل سائر عمله، و اذا ردت رد علیه سائر عمله .

امام صادق علیه السلام فرمود:

نخستین چیزى که از بنده حسابرسى مى شود نماز است، پس اگر نماز پذیرفته شد اعمال دیگرش نیز پذیرفته مى شود، چنانچه نمازش رد شود بقیه اعمال او هم قبول نخواهد شد.

وسائل الشیعه، ج 3، ص 22

حدیث هفتم نماز و روش انبیاء

قال رسول الله صلى الله علیه و آله:

الصلاة من شرایع الدین، و فیها مرضاة الرب عز و جل، فهى منهاج الانبیاء.

پیامبر گرامى صلى الله علیه و آله فرمود:

نماز از آداب (اولیه) دین است، و آن مایه خشنودى خدا، و راه و روش پیامبران الهى است .

بحار، ج 82، 231

حدیث هشتم نماز پرچم اسلام

قال رسول الله صلى الله علیه و آله:

علم الاسلام الصلاة، فمن فرغ لها قلبه و حافظ علیها بحدها و وقتها و سننها فهو مؤمن .

رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود:

نماز، پرچم اسلام است، مؤمن واقعى، کسى است که دل به آن دهد و مراقب حدود و آداب و وقت آن باشد.

کنز العمال، ج 7، حدیث 18870

حدیث نهم نماز و کارآئى آن

قال الصادق علیه السلام:

ان ملک الموت یدفع الشیطان عن المحافظ على الصلاة و یلقنه شهادة ان لا اله الا الله، و ان محمدا رسول الله فى تلک الحالة العظیمة.

امام صادق علیه السلام فرمود:

فرشته مرگ، شیطان را از کسى که مراقب نماز است دور مى کند، و شهادت بر وحدانیت خدا، و رسالت پیامبر را در هنگام هولناک مرگ به او تلقین مى کند.

وسائل الشیعه، ج 3، ص 19

حدیث دهم نماز و فرزندان

قال الباقر علیه السلام:

انا نأمر صبیاننا بالصلاة اذا کانوا بنى خمس سنین، فمروا صبیانکم بالصلاة اذا کانوا بنى سبع سنین.

امام باقر علیه السلام فرمود:

هنگامى که فرزندان ما پنج ساله شدند دستور مى دهیم نماز بخوانند، پس شما هم وقتى فرزندانتان به هفت سالگى رسیدند آنها را به نماز دستور دهید.

وسائل الشیعه، ج 3، ص 12

فصل دوم: اهمیت و فضیلت نماز

حدیث یازدهم ارزش نماز

قال الصادق علیه السلام:

صلاة فریضة خیر من عشرین حجة و حجة خیر من بیت مملو ذهبا یتصدق منه حتى یفنى او حتى لا یبقى منه شى ء.

امام صادق علیه السلام فرمود:

یک نماز واجب از بیست حج بهتر است، و یک حج از صدقه دادن خانه اى پر از طلا بهتر است، آنگونه که آن را صدقه دهند تا آنکه چیزى در آن نماند.

بحار، ج 82، 227

حدیث دوازدهم برترى نماز

قال امیرالمؤمنین علیه السلام:

اوصیکم بالصلاة و حفظها، فانها خیر العمل و هى عمود دینکم.

امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود:

شما را به نماز و مراقبت از آن سفارش مى کنم چونکه نماز برترین عمل و ستون دین شماست .

بحار، ج 82، ص 209

حدیث سیزدهم اهمیت نماز

قال النبى صلى الله علیه و آله:

ما من صلاة یحضر وقتها الا نادى ملک بین یدى الناس (ایها الناس) قوموا الى نیرانکم التى اوقدتموها على ظهورکم فاطفئوها بصلاتکم.

پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله فرمود:

هیچ گاه وقت نماز نمى رسد مگر اینکه فرشته اى در میان مردم ندا مى دهد که: اى مردم بپاخیزید و با نماز خود آتشهائى را که برافروخته اید خاموش کنید.

بحار، ج 82، ص 209

حدیث چهاردهم برکات نماز

قال على علیه السلام:

ان الانسان اذا کان فى الصلاة فان جسده و ثیابه و کل شى ء حوله یسبح.

على بن ابیطالب علیه السلام فرمود:

هنگامى که انسان مشغول نماز است بدن و لباس و هر چه پیرامون اوست خدا را تسبیح مى گویند .

بحار، ج 82، ص 213

حدیث پانزدهم جایگاه نماز

قال رسول الله صلى الله علیه و آله:

موضع الصلاة من الدین کموضع الرأس من الجسد.

رسول گرامى صلى الله علیه و آله فرمود:

جایگاه نماز در دین همانند سر است نسبت به بدن.

کنز العمال، ج 7، حدیث 18972

حدیث شانزدهم نماز و پاکى روح

قال رسول الله صلى الله علیه و آله:

مثل الصلوات الخمس کمثل نهر جار عذب على باب احدکم یغتسل فیه کل یوم خمس مرات فما یبقى ذلک من الدنس.

رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود:

نمازهاى پنجگانه همانند نهر آب گوارائى جلوى درب خانه شماست چنانکه کسى هر روز خود را پنج بار در آن بشوید هیچگونه چرکى باقى نماند. (یعنى کسى هم که شبانه روز نمازهاى پنجگانه را بخواند از آلودگیهاى روحى پاک مى شود) .

کنز العمال، ج 7، حدیث 18931

حدیث هفدهم نماز و پیمان خداوند

عن رسول الله صلى الله علیه و آله:

قال الله تعالى: افترضت على امتک خمس صلوات و عهدت عندى عهدا انه من حافظ علیهن لوقتهن ادخلته الجنة، و من لم یحافظ علیهن فلا عهد له عندى.

رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود:

خداوند متعال فرمود: [اى پیامبر] بر امت تو نمازهاى پنجگانه را واجب کردم و با خود پیمان بستم که هر کس مراقب آن نمازها و وقت آنها باشد او را به بهشت داخل کنم و کسى که مراقب آنها نباشد من تعهدى نسبت به او ندارم.

کنز العمال، ج 7، ح 18872

حدیث هیجدهم نماز و یاد خدا

عن الباقر علیه السلام قال:

ذکر الله لأهل الصلاة اکبر من ذکرهم ایاه، الا ترى انه یقول: اذکرونى اذکرکم. (4)

امام باقر علیه السلام فرمود:

یاد خدا براى نماز خوانها بالاتر از یاد آنها از خدا است. آیا نمى بینى که خداوند مى فرماید :

«مرا یاد کنید تا شما را یاد کنم.»

بحار، ج 82، ص 199

حدیث نوزدهم نماز و رحمت خدا

قال على علیه السلام:

اذا قام الرجل الى الصلاة اقبل الیه ابلیس ینظر الیه حسدا لما یرى من رحمة الله التى تغشاه.

امام على علیه السلام فرمود:

هرگاه کسى به نماز مى ایستد، شیطان حسودانه به او مى نگرد، بخاطر آنکه مى بیند رحمت خدا او را فرا گرفته است.

بحار، ج 82، ص 207

حدیث بیستم نماز و ترک گناه

روى ان فتى من الانصار کان یصلى الصلاة مع رسول الله و یرتکب الفواحش، فوصف ذلک لرسول الله صلى الله علیه و آله فقال: ان صلاته تنهاه یوما ما، فلم یلبث ان تاب.

روایت شده که جوانى از انصار با رسول خدا صلى الله علیه و آله نماز مى خواند و مرتکب گناه هم مى شد، این موضوع براى رسول خدا صلى الله علیه و آله بیان شد. پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله فرمود: نمازش روزى او را از گناهان باز خواهد داشت، سپس طولى نکشید که توبه کرد.

بحار، ج 82، ص 198

فصل سوم: اهمیت وقت نماز

حدیث بیست و یکم چگونه و چه وقت نماز بخوانیم؟

قال الصادق علیه السلام:

اذا صلیت صلاة فریضة فصل لوقتها صلاة مودع تخاف الا تعود الیها.

امام صادق علیه السلام فرمود:

وقتى نماز واجب مى خوانى آنرا در وقت خودش چنان بخوان که گویا دیگر هرگز به نماز موفق نمى شوى.

محجة البیضاء، ج 1، ص 350

حدیث بیست و دوم اهمیت وقت نماز

قال رسول الله صلى الله علیه و آله:

قال الله عز و جل: ان لعبدى على عهدا ان اقام الصلوة لوقتها ان لا اعذبه، و ان ادخله الجنة بغیر حساب.

رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود:

خداوند متعال مى فرماید: من تعهدى نسبت به بنده ام دارم که اگر نماز را در وقتش بپا دارد او را عذاب نکنم و بى حساب او را به بهشت ببرم.

کنز العمال، ج 7، حدیث 19036

حدیث بیست و سوم پیامبر صلى الله علیه و آله و نماز اول وقت

عن عائشة قالت:

کان رسول الله صلى الله علیه و آله یحدثنا و نحدثه فاذا حضرت الصلوة فکانه لم یعرفنا و لم نعرفه اشتغالا بعظمة الله.

از عایشه نقل شده:

بارها اتفاق افتاد که پیامبر صلى الله علیه و آله با ما مشغول صحبت بود، هنگامى که وقت نماز مى رسید مشغول و متوجه عظمت خدا مى شد گویا هرگز ما را نمى شناسند و ما هم او را نمى شناسیم.

محجة البیضاء، ج 1، ص 350

حدیث بیست و چهارم نماز در وقت

قال الصادق علیه السلام:

ان العبد اذا صلى الصلاة لوقتها، و حافظ علیها ارتفعت بیضاء نقیة، تقول: حفظتنى حفظک الله، و اذا لم یصلها لوقتها، و لم یحافظ علیها رجعت علیه سوداء مظلمة، تقول: ضیعتنى ضیعک الله.

امام صادق علیه السلام فرمود:

هنگامى که بنده اى سر وقت به نماز بایستد و مراقب آن باشد بصورت پاره اى نور سفید بالا مى رود و مى گوید: تو مرا حفظ کردى خدا تو را حفظ کند، ولى وقتى نماز را در وقتش نخواند و مراقب آن نباشد آن نماز بصورت لکه سیاه و تاریکى بر مى گردد و مى گوید: مرا ضایع کردى خدا تو را ضایع نماید.

محجة البیضاء، ج 1، ص 340

حدیث بیست و پنجم محبوبیت نماز در وقت

قال رسول الله صلى الله علیه و آله:

احب الأعمال الى الله الصلاة لوقتها، ثم بر الوالدین، ثم الجهاد فى سبیل الله.

رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود:

محبوبترین کارها نزد خدا عبارتست از: نماز در وقت، سپس نیکى به پدر و مادر، بعد جهاد در راه خدا.

کنز العمال، ج 7، حدیث 18897

فصل چهارم: سهل انگارى در نماز و ترک آن

حدیث بیست و ششم سبک شمردن نماز

قال رسول الله صلى الله علیه و آله:

لیس منى من استخف بصلاته لا یرد على الحوض لا و الله.

رسول اکرم صلى الله علیه و آله فرمود:

کسى که نماز را سبک شمارد از من نیست و قسم بخدا او در حوض کوثر بر من وارد نخواهد شد .

بحار، ج 82، ص 224

حدیث بیست و هفتم تحقیر نماز

قال الصادق علیه السلام:

شفاعتنا لا تنال مستخفا بصلاته.

امام صادق علیه السلام فرمود:

شفاعت ما به کسى که نمازش را سبک بشمارد نمى رسد.

بحار، ج 82، ص 227

حدیث بیست و هشتم تباه کردن نماز

قال النبى صلى الله علیه و آله:

لا تضیعوا صلاتکم فان من ضیع صلاته حشره الله مع قارون و فرعون و هامان.

پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله فرمود:

نمازتان را تباه نکنید، زیرا کسى که نمازش را تباه کند خدا او را با قارون و فرعون و هامان محشور کند.

بحار، ج 82، ص 202

حدیث بیست و نهم نماز ناقص و پیامبر صلى الله علیه و آله

قال الباقر علیه السلام:

بینا رسول الله صلى الله علیه و آله جالس فى المسجد اذ دخل رجل فقام فصلى فلم یتم رکوعه و لا سجوده فقال صلى الله علیه و آله: نقر کنقر الغراب لئن مات هذا و هکذا صلاته لیموتن على غیر دینى.

امام باقر علیه السلام فرمود:

هنگامى که رسول خدا صلى الله علیه و آله در مسجد نشسته بود مردى وارد شد و نماز خواند، ولى رکوع و سجود آنرا بطور کامل انجام نداد، پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: همانند کلاغ نوک زد، اگر او بمیرد و نمازش چنین باشد با دین غیر دین من مرده است.

محجة البیضاء، ج 1، ص 340

حدیث سى ام سهل انگارى در نماز

قال رسول الله صلى الله علیه و آله:

الصلاة عماد الدین فمن ترک صلاته متعمدا فقد هدم دینه، و من ترک اوقاتها یدخل الویل، و الویل واد فى جهنم کما قال الله تعالى: ویل للمصلین الذینهم عن صلاتهم ساهون.

رسول گرامى اسلام صلى الله علیه و آله فرمود:

نماز ستون دین است، پس کسى که عمدا نمازش را ترک کند دینش را خراب کرده است و کسى که به اوقات نماز اهمیت ندهد داخل «ویل» خواهد شد و «ویل» محلى در جهنم است. خداوند در قرآن فرمود: «ویل جاى کسانى است که در نمازشان سهل انگارى مى کنند.» (5)

بحار، ج 82، ص 202

حدیث سى و یکم نتیجه ترک نماز

قال رسول الله صلى الله علیه و آله:

لا تترکن الصلوة متعمدا فانه من ترک الصلوة متعمدا فقد برئت منه ذمة الله و رسوله.

رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود:

نماز را عمدا ترک نکنید، چون کسى که آن را عمدا ترک نماید از قلمرو خدا و رسول او بیرون مى رود.

کنز العمال، ج 7، ح 19096

حدیث سى و دوم ترک نماز

قال رسول الله صلى الله علیه و آله:

من ترک صلوة لا یرجوا ثوابها، و لا یخاف عقابها، فلا ابالى أیموت یهودیا او نصرانیا او مجوسیا.

رسول گرامى صلى الله علیه و آله فرمود:

کسى که نماز را ترک نماید در حالیکه نه امید به پاداش آن دارد، و نه از عذاب آن مى ترسد، من هم اهمیت نمى دهم که او یهودى بمیرد یا نصرانى یا مجوسى.

بحار، ج 82، ص 202

حدیث سى و سوم ترک نماز و کفر

قال رسول الله صلى الله علیه و آله:

من ترک صلاته حتى تفوته من غیر عذر، فقد حبط عمله، ثم قال: بین العبد و بین الکفر ترک الصلاة.

پیامبر عظیم الشأن صلى الله علیه و آله فرمود:

کسى که نماز را بدون عذر بجا نیاورد تا وقتش بگذرد، اعمالش از بین مى رود، سپس فرمود : فاصله بین بنده و کفر، ترک نماز است. (یعنى کسى که نماز را ترک کند کافر محسوب مى شود) .

بحار، ج 82، ص 202

حدیث سى و چهارم عاقبت ترک نماز

قال رسول الله صلى الله علیه و آله:

من ترک الصلاة متعمدا کتب اسمه على باب النار ممن یدخلها.

رسول اکرم صلى الله علیه و آله فرمود:

کسى که نماز را عمدا ترک کند بر درب جهنم، نامش از دوزخیان نوشته مى شود.

کنز العمال، ج 7، ح 19090

فصل پنجم: آداب و شرائط پذیرش نماز

حدیث سى و پنجم نماز و شرائط پذیرش آن

قال الصادق علیه السلام:

قال الله تبارک و تعالى: انما اقبل الصلاة لمن تواضع لعظمتى، و یکف نفسه عن الشهوات من اجلى، و یقطع نهاره بذکرى، و لا یتعاظم على خلقى، و یطعم الجایع و یکسو العارى، و یرحم المصاب، و یؤوى الغریب.

امام صادق علیه السلام فرمود:

خداوند متعال فرمود: نماز کسى را مى پذیرم که:

1- در مقابل عظمت من فروتنى کند.

2- از خواسته هاى نفسانى بخاطر من خود را دور کند .

3- روزش را با یاد من بپایان برد.

4- بر بندگانم بزرگى نفروشد.

5- به گرسنه غذا دهد.

6- برهنه را بپوشاند.

7- به مصیبت دیده مهربانى کند.

8- غریب را پناه دهد.

حدیث سى و ششم میزان قبولى نماز

عن ابى عبد الله علیه السلام قال:

من احب ان یعلم اقبلت صلاته ام لم تقبل، فلینظر هل منعته صلاته عن الفحشاء و المنکر؟ فبقدر ما منعته قبلت منه.

امام صادق علیه السلام فرمود:

کسى که دوست دارد بداند نمازش پذیرفته شده است یا نه؟ باید ببیند آیا نمازش او را از زشتیها و ناپاکى ها دور کرده است؟ پس به اندازه اى که دور کرده باشد همانقدر از نمازش پذیرفته شده است.

بحار، ج 82، ص 198

حدیث سى و هفتم نماز و ولایت اهل بیت علیهم السلام

قال رجل لزین العابدین علیه السلام: ما سبب قبولها؟

قال علیه السلام:

ولایتنا و البرائة من اعدائنا.

مردى از امام زین العابدین علیه السلام سئوال کرد: ملاک پذیرش نماز چیست؟

امام علیه السلام در پاسخ فرمود:

ولایت ما و برائت از دشمنان ما.

بحار، ج 84، ص 245

حدیث سى و هشتم نماز واجب و مستحب

قال الباقر علیه السلام:

ان العبد لیرفع له من صلاته نصفها و ثلثها و ربعها و خمسها فما یرفع له الا ما اقبل علیها بقلبه و انما امروا بالنوافل لیتم لهم ما نقصوا من الفریضة.

امام باقر علیه السلام فرمود:

نمازى که بنده بجا مى آورد، گاهى نصف و گاهى یک سوم و گاهى یک چهارم و گاهى یک پنجم آن بالا برده مى شود، پس بالا برده نمى شود مگر آن نمازى که با توجه قلبى انجام گیرد . مردم مأمور به انجام نمازهاى مستحب شده اند تا نقص نماز واجب آنها توسط مستحبات جبران شود.

الحقایق تألیف مرحوم فیض کاشانى، ص .219

حدیث سى و نهم نماز با اذان و اقامه

قال ابوعبد الله علیه السلام:

من صلى باذان و اقامة صلى خلفه صفان من الملائکة، و من صلى باقامة بغیر اذان صلى خلفه صف واحد من الملائکة.

قلت له: و کم مقدار کل صف؟ فقال: اقله ما بین المشرق و المغرب، و اکثره ما بین السماء و الارض.

امام صادق علیه السلام فرمود:

کسى که با اذان و اقامه نماز بخواند دو صف از فرشتگان پشت سر او به نماز مى ایستند، و کسى که با اقامه و بى اذان نماز بخواند یک صف پشت سرش نماز مى گزارند. راوى سؤال کرد : مقدار هر صف چقدر است؟ امام فرمود: حداقل آن از مشرق تا مغرب و حداکثر آن بین زمین و آسمان است.

وسائل الشیعه، ج 4، ص 620

حدیث چهلم نماز و دعا

قال ابو عبد الله علیه السلام:

ان الله فرض علیکم الصلوات الخمس فى افضل الساعات، فعلیکم بالدعاء فى ادبار الصلوات .

امام صادق علیه السلام فرمود:

خداوند نمازهاى پنجگانه را در بهترین ساعتها بر شما واجب کرد. بنابراین پس از نمازها (که در بهترین وقتها انجام مى گیرد) دعا کنید.

خصال، ج 1، ص 278

1 ـ توضیح المسائل حضرت امام خمینى (ره) ص 99

2 ـ زیبایى این حدیث در این است که پیامبر گرامى اسلام صلى الله علیه و آله این تقسیم بندى را از قرآن استفاده کرده و آیات مربوط به هر گروه را هم بیان فرموده است.

3 ـ المواعظ العددیه، باب چهارم ص 122

4 ـ بقره / 152

5 ـ سوره ماعون4/

http://www.tebyan.net/

نیایش امام سجاد (u] :

خدایا بر محمد و آلش رحمت فرست، و ما را از طول امل نگاه دار، و با ادای حق عمل دست آرزو و امل را از گریبان ما کوتاه گردان تا به پایان رساندن ساعتى را پس از ساعتى، و در یافتن روزی را در پی روزی، و پیوستن نفسى را به نفسى و گامی را در پی گامی آرزو نکنیم ، و ما را از فریب آرزو به سلامت و از شرور ش در امان دار، و مرگ را نصب العین ما قرار ده ، و یاد کردنمان را از   مرگ گسسته و ناپیوسته مساز

و از اعمال شایسته، توشه عملی برایمان قرار ده که با آن، براى بازگشت بسوی تو شتاب کنیم

 و به زود رسیدن به کوى تو حرص ورزیم ، تا مرگ براى ما آرامگاهى باشد که با آن انس گیریم ، و محل الفتى که بسویش مشتاق باشیم ، و خویشاوند نزدیکى باشد که نزدیک شدن به او را دوست بداریم. پس هر زمان که آن را بر ما وارد سازى و بسوی ما فرود آوری ، ما را از دیدار چنان دیدار کننده‏اى  نیکبخت ساز و چون در آید ما را با او مأنوس گردان، و ما را در مهمانی او بدبخت مساز و از دیدنش سرافکنده مکن و آن را درى از درهای آمرزش و کلیدى از کلیدهاى رحمت خود قرار ده، و ما را در سلک هدایت شدگانى بمیران که گمراه نشوند، و فرمانبردارانى که اکراه نداشته باشند، و تائبانى که عصیان نکنند، و بر گناه اصرار نورزند ای ضامن مزد نیکوکاران. و ای مصلح کارِ تباهکاران . B

آداب حضور : از روایات اهل بیت (u] چنین  استفاده می شود که :

ü             باید با وضو وارد قبرستان شویم

ü             باید بر اموات سلام ، دعا و قرآن خوانده شود.

ü             باید از حال اموات عبرت بگیریم و متذکر سفر آخرت شویم

ü             باید بر سر قبر روبه قبله نشست و دست را بالای سر قبر گذاشت

ü             باید بر سر قبور ارحام و خویشان فاتحه خوانده شود.

ü             باید به محض ورود به قبرستان اول بر سر قبر پدر و مادر و خویشان فاتحه بخوانی .

ü             باید برای اموات صدقه و خیرات داده شود .

ü             باید از اموات به نیکی یاد شود .

ü             باید به زیارت قبور شهدا و علما و صالحان که در قبرستان مدفون هستند برویم .

ü             باید در پایان زیارت بر روی قبر ها آب پاشیده شود

ü             نباید از روى قبرها راه رفت .

ü             نباید در قبرستان حرف دنیا زده شود.

ü             نباید در قبرستان خنده کرد .

ü             نباید روی قبر ، پهلوی قبر یا مُحاذی آن نماز خواند .

ü             نباید بر قبر تکیه داد.

ü             نباید روی قبر ها نشست

ü             نباید دور قبر طواف کردن ، مگر قبر پیغمبر(r] یا امام (u]

ü              نباید اسماء الله را بر روی سنگ قبوری که در مسیر عبور و مرور(قدوم) مردم است حک کرد.

ü             نباید نقش روى قبرها را بخوانیم .

ü             نباید در قبرستان بول کرد .

 نماز فرزند  براى  پدر و مادر :  

دو رکعت است در رکعت اوّل حمد و ده مرتبه : رَبِّ اغْفِرْلى وَ لِوالِدَىَّ وَ لِلْمُؤْمِنینَ یَوْمَ یَقُومُ الْحِسابُ و در رکعت دوّم حمد و ده مرتبه : رَبِّ اغْفِرْلى وَ لِوالِدَىَّ وَ لِمَنْ دَخَلَ بَیْتِىَ مُؤْمِناً وَ لِلْمُؤْمِنینَ وَ الْمُؤْمِناتِ و چون سلام دهد ده مرتبه بگوید: رَبِّ ارْحَمْهُما کَما رَبَّیانى صَغیراً (1)

فصل سوم :

نحوه ی آب ریختن روی قبر ، طبق سنّت پیامبر(r]:

§               بهتر این است که رو به قبله بایستد ،و 1- از سر میت شروع کند به ریختن آب  2- تا به طرف پایش برسد 3- سپس از همان جا دور بزند و آب بریزد 4- تا به طرف دیگر سر برسد 5- و در آخر مقداری آب بر وسط قبر بریزد.سنت در این کار چنین است . (2)

     در حدیث شریف آمده که ریختن آب بر روی قبر باعث دوری عذاب قبر می شود (3)

§               علی (u] فرمودند : سنت است که بر روی قبر آب بپاشند . (4)

و به سند صحیح از حضرت صادق (u] منقول است که بسا باشد که میّت در تنگى و شدّتى بوده باشد و حق تعالى به او وسعت دهد و تنگى از او بردارد پس به او گویند این فَرَج که تو را روى داد به سبب نمازى است که فلان برادر مؤ من براى تو کرد راوى پرسید:

دو میّت را در دو رکعت نماز شریک مى توانم کرد؟ فرمود بلى فرمود که میّت شاد مى شود و فَرَج مى یابد به دعا و استغفارى که از براى او کنند چنانچه زنده شاد مى شود به هدیّه که براى او برند و فرمود که بر میّت داخل مى شود در قبرش نماز و روزه و حجّ و تصدق و سایر اعمال خیرو دعا و ثواب آن اعمال براى کسى که کرده و براى مرده هر دو نوشته مى شود و در حدیث دیگر فرمود که هر که از مسلمانان براى میّتى عمل صالحى بکند خدا  (Y]ثواب آن را مضاعف مى گرداند و میّت به آن عمل منتفع مى گردد .

       در روایتى وارد شده است که هرگاه شخصى به نیّت میّتى تصدّقى بکند حق تعالى (Y] جبرئیل را امر مى نماید که با هفتاد هزار ملک به نزد قبر او مى روند و هر یکى طبقى در دست دارند از نعمتهاى الهى و هر یک به او مى گویند اَلسَّلامُ عَلَیْکَ اى دوست خدا (Y] این هدیّه فلان مؤ من است براى تو پس قبر او روشن مى شود و حق تعالى (Y] هزار شهر در بهشت به او کرامت مى فرماید و هزار حورى به او تزویج مى فرماید و هزار حُلّه به او مى پوشاند و هزار حاجت او را روا مى کند. (1)