26. غیبت : کار ناتوانها
الغیبه جهد العاجز
ح /461
ترجمه : غیبت کردن ، آخرین تلاش آدم ناتوان است .
شرح : غیبت کردن ، پشت سر کسى سخن گفتن ، و بد گویى کردن ، و براى او عیب و ایراد شمردن . و این ، از زشت ترین و ناپسندترین عیبهایى است که بعضى از افراد، دچار آن هستند.
کسى که غیبت میکند، بدون شک آدم ناتوان و بى جراءتى است . زیرا همینکه مى نشیند و پشت سر دیگران بد گویى مى کند، نشان مى دهد که جراءت ندارد با آن افراد روبرو شود، و حرف خود را، پیش روى آنها بر زبان آورد. و چون در خود، قدرت و جراءت روبرو شدن با آن افراد را نمى بیند، آخرین تلاشى که مى توان بکار ببرند، این است که به وسیله بد گوئى کردن در پشت سر، انتقام خود را از آنها بگیرد و باصطلاح دل خود را خنک کند.
حال آن که یک مسلمان مؤ من واقعى ، اگر نسبت به کسى ایراد و انتقادى داشته باشد، باید بر اساس جراءت انسانى و اخلاق اسلامى ، رو دروى آن شخص ، ایراد و انتقاد خود را بر زبان آورد، بدون ترس و واهمه ، او را امر به معروف و نهى از منکر کند.
اگر هم ایراد و انتقادش درست نباشد، و فقط از حسارت و تنگ نظرى سر چشمه گرفته باشد، هرگز نباید پشت سر کسى که از او شایسته تر بود و به پیشرفت و ترقى رسیده است ، بد گویى کند و خود را در جامعه ، رسوا و بى اعتبار سازد.
27. ایمان و راستگویى
الایمان ان توثر الصدق حیث یضرک على الکذب حیث ینفعک .
ح /458
ترجمه : نشانه ایمان ، آن است که : راستگویى را، اگر چه به تو زیان برساند، مقدم بدارى .
شرح : مسلمانان مؤ من واقعى ، یعنى کسى که داراى ایمان محکم و راستین است ، نشانه هائى دارد، که بوسیله آنها، میتوان او را، از افراد بى ایمان ، بازشناسى کرد.
یکى از این نشانه ها، آن است : شخص مؤ من ، سود واقعى را در اطاعت از دستورات خدا، زیان واقعى را، در اطاعت نکردن از دستورات خدا مى داند، از آنجا که خداوند به ما دستور داده است که همیشه راست بگوئیم و از دروغگوئى پرهیز کنیم ، مسلمان باایمان نیز، هرگز حاضر نمى شود بر خلاف این دستور رفتار کند. تا جایى که حتى اگر زمانى ، راست گفتن به زیانش باشد و دروغ گفتن به او سود برساند، از سود دروغ گفتن چشم مى پوشد، و زیان راست گفتن را به جان مى پذیرد، و لب به دروغگویى باز نمى کند. زیرا مؤ من ، سود و زیان واقعى را نزد خدا میداند و بس .