45. تفاوت اعمال
شتان ما بین عملین عمل تذهب لذته و تبقى تبعته ، و عمل تذهب موونته و یبقى اءجره
ح /121
ترجمه : چه تفاوت بسیارى ، که بین دو گونه عمل و کردار انسانها وجود دارد: عملى که لذت و خوشى آن به سرعت مى گذرد، ولى نتایج زیانبار و عواقب آن باقى مى ماند، و عملى که رنج و زحمت آن ، زود تمام مى شود ولى پاداش آن برجا مى ماند.
شرح : خداوند انسان را آزاد و مختار آفرید و به او عقل و شعور داد، تا آزادانه راه زندگى اش را انتخاب کند، و با اراده و اختیار خود، هر عملى که دلش خواست ، انجام دهد.
اما در روز قیامت ، کسى که عمل خوب انجام داده باشد پاداش مى گیرد و کسى که مرتکب اعمال بد شده ، به کیفر و مجازات مى رسد.
امام علیه السلام ، به مسلمانان هشدار مى دهد، تا بدانند که بین این دو گونه عمل ، تفاوت بسیارى هست ، و فریب ظاهر را نخورند. یعنى انسان باید بداند، که کار خوب و بد، هر دو، به زودى مى گذرد و تمام مى شود، در حالیکه نتایج و پى آمدهاى آن ، از بین نمى رود، و در کارنامه اعمال انسان ، باقى مى ماند.
فرزند عزیز، تو خود، در میان دوستان ، همکلاسى ها، و اطرافیانت ، نمونه هایى این دو گونه عمل را، بسیار دیده اى .
به عنوان مثال : دانش آموزى که به جاى درس خواندن و زحمت کشیدن ، وقت خود را به بازى و تفریح و خوشگذرانى تلف مى کند، تمام آن بازیها و تفریحاتش ، زودگذر است ، و تمام خوشگذرانیهایش ، به زودى تمام مى شود. اما نتیجه این خوشیهاى زودگذر، مردود شدن است که یک سال عمر او را بیهوده تلف مى کند و دیگر تا پایان عمر نمى تواند آن یک سال را دوباره به - دست آورد.
دانش آموزى هم که زحمت درس خواندن را تحمل مى کند، رنج و زحمتش ‍ به زودى تمام مى شود، در حالیکه پاداش این زحمت ، یعنى آموختن به زودى تمام مى شود، در حالیکه پاداش این زحمت ، یعنى آموختن علم و دانش ، و رفتن به کلاس بالاتر و پیشرفتى که نصیب او مى شود، نتایج خوب و لذت بخشى است که براى همیشه در زندگى او باقى مى ماند.
از این مثال ساده ، نتیجه مى گیریم که اعمال گناه آلوده نیز اگر هم لذتى داشته باشند، لذت شان زودگذر است ، در حالیکه نتیجه آنها، یعنى مجازاتى که در پى دارند، نزد خدا باقى مى ماند و در روز قیامت ، گریبان شخص گناهکار را مى گیرد. مثلا کسى که بر خلاف فرمان خداوند، روزه نمى گیرد. مثلا کسى که بر خلاف فرمان خداوند، روزه نمى گیرد و در ایام ماه مبارک رمضان ، شکم چرانى مى کند، لذتى که از خوردن و آشامیدن مى برد، یک لذت زودگذر است . یعنى لذتى است که با جمع کردن سفره غذا، تمام مى شود و چیزى از آن باقى نمى ماند. ولى نتیجه این نافرمانى ، تا روز قیامت باقى مى ماند و خداوند شخصى روزه خور را به مجازات نافرمانى اش ‍ مى رساند.
اما کسى روزه مى گیرد، فقط چند ساعت ، زحمت گرسنگى و تشنگى را تحمل مى کند، ولى در عوض این رنج زودگذر، که با فرارسیدن غروب همان روز تمام خواهد شد.
اگر خود شما خوب فکر کنید خواهید دید که تمام کارها همین طور است . یعنى هم تمام لذتها زودگذر هستند، هم تمام زحمتها. ولى آنچه براى همیشه باقى مى ماند، نتیجه و عمل و کردار انسان است ، که اگر بخاطر لذتهاى زودگذر گناه کرده ، مجازات مى شود، و اگر در راه اطاعت از خدا، رنج و زحمت زودگذر را تحمل کرده ، مزد و پاداش میگیرد.
46. آخرت نتیجه دنیا
اءعمال العباد فى عجلهم ، نصیب اءعینهم فى آجلهم.
ح / 7
ترجمه :کارهایى که بندگان در این دنیا انجام میدهند، روز قیامت ، در برابر چشمهایشان خواهد بود.
شرح : دستگاههاى رادیو و تلویزیونى که به دست بشر ساخته شده ، صدا و گفتار، و حرکات و اعمال آدمى را که چند سال پیش ضبط شده ، پس ‍ از گذشت سالها دوباره پخش مى کنند، و دوباره عین همان حرفها و حرکات را جلوى چشم ما مجسم مى سازند. فیلمى که از اعمال و حرکات کسى ضبط شد، تا سالهاى سال ، حتى تا وقتى که دنیا وجود دارد، مى تواند باقى بماند. چون به فرض اینکه یک فیلم رو به کهنگى و خرابى برود، مى تواند تصویر و صداى آن را روى فیلم دیگرى ضبط کرد و به این ترتیب ، براى ، همیشه آن تصویر و صدا را نگهدارى کرد.
وقتى بشر که مخلوق خداوند است ، توانسته چنین دستگاهى بسازد، به سادگى مى توان فهمید که خداوند متعال ، در دستگاه عظیم آفرینش خود، چه دستگاههاى عجیب و دقیقى براى ضبط و نگهدارى اعمال انسان ، خلق کرده است .
آرى ، دستگاههاى گیرنده و فرستنده و نگهدارنده جهان آفرینش ، چنان عظیم و دقیق و حساس است که کوچکترین اعمال و کردار انسانها را ضبط مى کند و حساب یکایک کارها و کلمه به کلمه حرفها را نگاه میدارد.
امام علیه السلام ، درباره این دستگاه عظیم ، چنین خبر مى دهد که : هر کارى که بندگان ، در دنیا انجام مى دهند، خداوند با تمام جزئیاتش ضبط و حفظ مى کند. و در روز قیامت ، تمام آن کارها را، که در نامه عمل هرکس محفوظ مانده است ، جلوى چشم بندگان مجسم مى سازد، و بدانند که خداوند، هر کس را، به - نسبت اعمال نیک و یا بدش ، پاداش یا کیفر مى دهد.
و در آن روز، سخت ترین عذابها، براى کسانى است که کارهاى بدى که در این دنیا انجام داده اند، در آن دنیا مقابل چشمشان مجسم مى شود.